İcra hukuku, borcunu zamanında veya hiç ödemeyen borçlulara karşı, alacaklının devlet gücüyle alacağını tahsil etmesini sağlayan ve bu süreci düzenleyen hukuk dalıdır. Türkiye’de icra hukuku, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu çerçevesinde uygulanır ve hem bireyler hem de şirketler arasında alacak-borç ilişkilerinden doğan uyuşmazlıkların çözümünde önemli bir rol oynar.

İcra hukuku; mahkeme kararıyla kesinleşmiş alacakların yanı sıra, senet, çek, fatura gibi belgelerle ispatlanabilen ve doğrudan takip başlatılabilen borçlar için de uygulanabilir. Alacaklının talebi üzerine, İcra Dairesi tarafından borçluya ödeme emri gönderilir. Borçlu, bu emre yasal süresi içinde itiraz etmezse takip kesinleşir ve haciz işlemlerine geçilebilir.

İcra hukukunun temel uygulama alanları şunlardır:

• İlamsız takip (senet, fatura gibi belgelere dayanan takip)
• İlâmlı takip (mahkeme kararıyla hükme bağlanmış borçlar)
• Kambiyo senetlerine dayalı takip (çek, bono, poliçe)
• Haciz işlemleri (menkul, gayrimenkul, maaş haczi vb.)
• Tahliye talepli icra takipleri (özellikle kira alacaklarında)
• İcra takibine itiraz ve şikâyet süreçleri
• Malların satışı ve alacaklının tahsilat aşaması

İcra takibi süreci, hem alacaklı hem borçlu açısından önemli sonuçlar doğurabilir. Örneğin; borçlu, ödeme emrine zamanında itiraz etmezse borç kesinleşir ve mallarına haciz konulabilir. Ancak borcun haksız olduğu düşünülüyorsa, borçlu süresi içinde itiraz veya dava yoluna başvurabilir.

Ayrıca, taşınır ve taşınmaz malların haczi, satışa çıkarılması ve bedelin alacaklıya ödenmesi işlemleri, ciddi teknik ve hukuki bilgi gerektirir. Usulsüz haciz işlemleri ya da hatalı satışlar, hem alacaklı hem borçlu açısından mağduriyet yaratabilir. Bu nedenle icra hukukunda profesyonel hukuki destek almak çoğu zaman zaruri hâle gelir.

Sonuç olarak icra hukuku, ekonomik hayatın işlerliğini sağlamak, alacakların tahsilini güvence altına almak ve borç ilişkilerinde devlet gücüyle denge kurmak adına vazgeçilmez bir hukuk dalıdır. Özellikle ticari hayatın yoğun olduğu günümüzde, icra takibi süreçlerinin doğru yönetilmesi hem alacaklının haklarını korur hem de borçlunun mağdur olmasını önler.