Miras hukuku, bir kişinin ölümü sonrasında malvarlığının kimlere, ne şekilde geçeceğini düzenleyen hukuk dalıdır. Türk Medeni Kanunu’nun dördüncü kitabında yer alan miras hukuku, hem kanuni hem de iradi (vasiyetname ve miras sözleşmesi gibi) yollarla mirasın nasıl paylaştırılacağını belirler. Miras bırakan kişinin (murisin) vefat etmesiyle birlikte, onun hak ve borçları kanunen belirlenmiş mirasçılara geçer.

Yasal ve Atanmış Mirasçılar

Yasal mirasçılar, kanun gereği murisin mirasından pay alma hakkına sahip olan kişilerdir. Bunlar arasında murisin altsoyu (çocuklar, torunlar), üstsoyu (anne, baba, büyükanne, büyükbaba), eşi ve bazı durumlarda devlet yer alabilir. Atanmış mirasçılar ise murisin vasiyetname veya miras sözleşmesiyle belirlediği kişilerdir. Miras bırakan, malvarlığının tamamını ya da bir kısmını bu kişilere bırakabilir.

Saklı Paylı Mirasçılar

Miras hukuku kapsamında bazı mirasçıların korunması amacıyla “saklı pay” kavramı geliştirilmiştir. Saklı pay, murisin belirli mirasçılarının, vasiyetname ile dahi mahrum bırakılamayacağı yasal miras payıdır. Altsoy, anne-baba ve eş, saklı paylı mirasçılar arasında yer alır. Muris, bu kişilerin saklı paylarına dokunmaksızın kalan malvarlığı üzerinde tasarrufta bulunabilir.

Mirasın Reddi ve Taksimi

Mirasçılar, mirası kabul etmek zorunda değildir. Mirasın reddi, murisin borçlarının çok olması durumunda tercih edilen bir yöntemdir. Red süresi, mirasçının mirasçı olduğunu öğrendiği tarihten itibaren 3 aydır. Mirasın kabulüyle birlikte tereke, mirasçılar arasında paylaştırılır. Bu paylaştırma ya anlaşma yoluyla ya da dava açılarak yapılır.

Sonuç

Miras hukuku, hem aile bireyleri arasındaki mal paylaşımını düzenler hem de kişilerin ölümden sonra iradelerinin geçerli olmasını sağlar. Bu alandaki işlemler, hem hukuki hem de duygusal yönler içerdiğinden dikkatle ve çoğu zaman uzman yardımıyla yürütülmelidir.